اثر تنش خشکی بر ویژگی های مورفولوژیکی و آنزیم های پراکسیدازی گلرنگ بهاره در شرایط کردستان

به منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر ویژگی های مورفولوژیکی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت ارقام گلرنگ بهاره، آزمایش مزرعه ای، در مزرعه دانشگاه کردستان با استفاده از ارقام اصفهان 78، سینا، il111 و pi-250536 انجام شد. طرح آزمایشی به کار رفته در این آزمایش، اسپلیت پلات، با 4 تیمار و 3 تکرار بود. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از؛ شاهد(آبیاری در همه مراحل) تنش رویشی با عدم آبیاری تا شروع گلدهی، تنش زایشی با عدم آبیاری بعد از شروع گلدهی و تنش کامل با عدم آبیاری تا انتهای دوره رشدی اعمال شدند. عملکرد دانه، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، ارتفاع بوته، درصد روغن، عملکرد روغن، محتوی آب برگ، میزان کلروفیل، میزان پرولین و پروتئین های محلول، فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز و پایداری غشای سلولی اندازه گیری شدند. تنش خشکی سبب کاهش معنی داری عملکرد دانه، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، ارتفاع گیاه، عملکرد روغن، محتوی آب برگ در همه ارقام شد. در شرایط تنش خشکی بیشترین میزان عملکرد در رقم il111 که بیشترین پایداری غشا را داشت. تنش خشکی تأثیر معنی داری روی درصد روغن، میزان کلروفیل، میزان پروتئین های محلول، فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز نداشت، ولی سبب تجمع پرولین شد. در شرایط تنش خشکی بین فعالیت آنزیم کاتالاز و میزان کلروفیل a و بین فعالیت پراکسیداز و کلروفیل b همبستگی مثبت مشاهده شد. نتایج این آزمایش پیشنهاد می کنند ارقامی که میزان پرولین، محتوی آب برگ و پایداری غشای بالایی دارند، مقاومت بیشتری به تنش خشکی دارند. کلمات کلیدی: گلرنگ، عملکرد دانه، کلروفیل، پرولین، کاتالاز، پراکسیداز و پایداری غشاء سلولی.